Zuid-Koreaanse hike cultuur: een spektakel op zich

Iets zachts raakt mijn tong aan, maar ik durf niet te proeven. Ik voel hoe mijn handen naar mijn mond gaan, het stukje pakken en het snel aan mijn vriend geven. Hij pakt het aan en stopt het met een geïnteresseerde blik in zijn mond. Ik zie zijn kaken malen, hoor een gelukzalige “mmm” tussen zijn lippen uit komen en zie hem beleefd lachen. Niet naar mij, maar naar de in felle kleuren uitgedoste Zuid-Koreanen die ons verwachtingsvol aan staan te kijken. Na het tevreden geluid te hebben gehoord, knikken zij al even tevreden terug naar ons. Ze mompelen vrolijk wat in het Zuid-Koreaans en draaien zich om. Wanneer ik mijn eigen lijf terugdraai naar mijn vriend, zie ik zijn ogen. Dood ongelukkig kijkt hij mij aan en zegt beteuterd: “dit is écht en dan ook écht het walgelijkste dat ik ooit in mijn leven heb gegeten”. Ik grijns.

We staan op een van de bergtoppen van het nationale park Seoraksan en zijn aan het hiken in Zuid-Korea. Voordat het niet-thuis-te-brengen stukje voedsel onze monden bereikte, voelden we ons nog opperbest. Rode bladeren dansten op de maat van de wind om ons heen en de geur van de herfst was alles wat wij roken. Totdat we de hap namen.

Inmiddels zijn we wel wat gewend in Zuid-Korea. Niet qua eten dat niet te kauwen is – want mijn god wat is het eten hier niet-te-overtreffen heerlijk. Nee nee, maar wel qua Zuid-Koreaans hike gebruiken. En die zijn me wat, kan ik je vertellen.

HIKEN IN ZUID-KOREA DOEN WE MET Z’N ALLEN

Of we nou midden in de drukke stad Busan op zoek zijn naar de lekkerste eetkraampjes of het gouden zand tussen onze tenen voelen kriebelen en de zee horen breken op het kalme Jeju Island: een berg is nooit ver weg in Zuid-Korea. Met een landschap dat voor zeventig procent uit bergen bestaat, is het dan ook niet geheel verwonderlijk dat hiken een Zuid-Koreaans gemeengoed is geworden.

Het kleine land telt maar liefst 22 nationale parken, onderverdeeld in historische-, berg- en kustparken, waar de inwoners – en wij reislustigen – naar hartenlust met de benenwagen de natuur kunnen ontdekken. En zo rende ik als Pocahontas door de roodbruine bladeren van het begin van de herfst, voelde ik de eerste september-sneeuw op het puntje van mijn neus – en puntje van de berg – neerdwarrelen, en danste ik als boself tussen de rotstekeningen van een park dat een waar openluchtmuseum leek.

En ja, al die pracht en praal wil je natuurlijk het liefst met al je vrienden delen. Dus duiken de Zuid-Koreanen het hele jaar door met z’n allen head-first in grote bussen die ze braaf bij de ingang van het national park naar keuze afzetten, om vervolgens in overweldigende groepen de bergen tezamen te beklimmen. Een kudde antilopen is er niks bij. Maar hey, “hoe meer zielen, hoe meer vreugde” is de regel als je gaat hiken in Zuid-Korea.

(UN)FASHIONABLE, BABY!

Ik zie mezelf niet als doorgewinterde klimmer, hiker of wandelaar. In Nederland doe ik dat nooit. Misschien zie ik stijgen tot een niveau van maximaal 322 meter (het hoogste punt in Nederland) niet als uitdagend genoeg. Of ken ik onze platte kust en ons zuidoostelijke heuvelland al op mijn duimpje. Maar er is iets aan reizen dat de innerlijke hiker in mij wakker maakt.

Afijn, geen hiker dus. En dat betekent dat ik géén hiking-gear bezit. Een paar goede wandelschoenen zijn vanwege een wereldreis, waarbij ik inzag dat afgetrapte gympjes misschien niet the-way-to-go waren, wel ooit aangeschaft, maar daar houdt het wel bij op. Nu, in Zuid-Korea betwijfel ik sterk of er iemand van de ruim 51 miljoen inwoners is, die geen complete wandeloutfit in de kast heeft liggen. Want waar wij Nederlanders vaak óf totaal onvoorbereid ten tonele verschijnen – met bovengenoemde afgetrapte gympjes zonder ook maar enige grip – óf fijn in saai gekleurde matching afritsbroeken, fleece trui en hiking boots onze entree maken, maken de Zuid-Koreanen een ware modeshow van hun wandelavontuur.

Een eerste blik doet vermoeden dat je met echte pro’s te maken hebt, want o-ver-al is aan gedacht. Op de Zuid-Koreaanse manier. En dat betekent kleur. Explosies. van. kleur. Synthetische stofjes, hoedjes en zonnekleppen. Regenboog rugzakken en handschoenen. Roze jassen op glimmende oranje broeken met als finishing touch een groene vissershoed die op het hoofd prijkt. Of bandana. Of zonneklep. Of alle drie. Bij de vrouw én de man. Want hey, hiken in Zuid-Korea is méér dan je ogen laten rollen over het berglandschap, de dwarrelende bladeren en glinsterende beekjes. Het is kijken naar je medemens. Kijken hoe de uitgedoste paradijsvogels het wandelpad in een heuse catwalk omtoveren. En dat… is een ware kunst. Een kunst waarvoor ik graag mijn ogen éven van het landschap aftrek.

(WANDEL)STOK IN JE OOG

Als je dan eenmaal zo je best hebt gedaan op je uiterlijk, wil je natuurlijk niet dat je lichaam halverwege de tocht ermee ophoudt. En dus gaat de prachtoutfit gepaard met een wandelstokken. Ja, ja, hiken in Zuid-Korea is niet niks. Althans, zo zien de Zuid-Koreanen het. Niet alleen wanneer er daadwerkelijk een flink hoogteverschil overbrugd moet worden, slepen de de vrolijke bewoners deze maatjes mee. Ook tijdens de vlakkere wandelroutes wijken deze lange voorwerpen niet van hun zijden.

Enig beleid in het gebruik hiervan is totaal uitgesloten en het risico van een verdwaalde loopstok in je oog is dan ook iets wat je voor lief moet nemen. Mochten deze attributen nou nog echt nodig zijn om de top te bereiken, dan alla, maar in 90 procent van de gevallen is dit verre van waar. Of ben ik nu toch die Nederlander die alles onderschat?

EEN HELPEND HANDJE

Terwijl mijn voeten zich gestaag voortbewegen, valt het mij op dat het landschap meer en meer verandert. Waar eerst de bomen hun lange schaduwen werpen, is het even later de wind in een open veld die als een golf over de helling spoelt en die voor verkoeling zorgt. Het gerommel van grind en stenen onder onze voeten verandert in het gekraak van planken. En hoe verder we stijgen, hoe meer meer we de zon zien verdwijnen achter een wolkendek dat als deken op de top van de berg lijkt te liggen.

De weg naar de top is er vaak een van continue verandering en dat houdt het spannend als je gaat hiken in Zuid-Korea. Bij de meeste nationale parken bestaat jouw inspanning uit een combinatie van wandelen over rotsen op de vlakkere gedeelten en trap klimmen op de steilere stukken van de route. Beperkte enkel-verstuik-momenten dus. Ook hoef je geen wandelend kompas te zijn om je weg te vinden in Zuid-Koreaans hikersland, want over het algemeen zijn de Zuid-Koreaanse wandelroutes extreem goed aangegeven met opties in zowel het Engels als in het Koreaans – uitzonderingen daargelaten.

Zelfs op de sporadische momenten dat je écht de route even niet meer weet, staan de inwoners in de welbekende groepen klaar om je te assisteren. En zo veranderde voor ons het obstakel genaamd ‘een roodwit afzettingslint’ op Gyeongju Namsan Mountain in een mogelijkheid om met de locals op pad te gaan. Het waarschuwingstape, waarmee duidelijk werd gemaakt dat het pad gesloten was vanwege werkzaamheden (dit keer wel alleen in het Koreaans aangegeven), werd vrolijk voor ons omhoog gehouden en wij werden op sleeptouw genomen. Geen woord Engels werd er gesproken, maar het verbaast mij keer op keer hoeveel je kan bereiken met handen en voeten. “Kamsamnida” (감사합니다)!

JOUW PERSOONLIJKE CHEARLEADER

Na wat minimaal 500 treden moeten zijn geweest, sta ik licht hijgend even stil. Links van mij zie ik de golven van de zee breken op de kust die kilometers van mij verwijderd is. Als ik er naar kijk, denk ik bijna de zee te kunnen ruiken, maar wat ik vooral ruik is groen. Zodra ik mijn hoofd draai, zie ik de klim die we nog voor de boeg hebben. Ik neem een slok van een wonderbaarlijk goedje (zie hieronder), krijg een schouderklopje van vriendlief en stop het flesje weer in mijn net-iets-minder-gekleurde-rugzak dan waar de Zuid-Koreanen mee lopen. Net als ik weer de pas erin zet, komt er een vrolijke Zuid-Koreaan afgedaald. Ik zie hoe zijn hand omhoog gaat en voel in een automatisme hoe ook die van mij volgt. Kletsend in de lucht raken onze handen elkaar en hij roept “good climbing”.

En zo volgen nog vele high-fives tijdens het hiken in Zuid-Korea. Hoe zwaar je het ook hebt – of zelfs als je de route huppelend aflegt – er altijd wel een vriendelijke Zuid-Koreaan om je aan te moedigen. En waar een high-five op zo een moment feitelijk gezien niets meer is dan twee zwetende palmen die ervoor zorgen dat de inspanningsdruppels met elkaar vermengd raken: van binnen raakt het bij mij zo veel meer.

Aanmoedigingen van complete vreemden zijn mijn zwakte. Als tijdens een hardloopevenement een voor mij totaal onbekende mijn naam roept (afgekeken van mijn startnummer) en de vellen van zijn handen staat te klappen, vult mijn hart zich met vreugde. Voeg daaraan toe dat we op een berg staan, 8500 km van huis en je hebt een dusdanig ontroerde Annika dat er stiekem een traantje in mijn ogen verschijnt. Sentimentele slapzak ben ik ook.

SMIKKEL SMEKKEL SMAK

Dat je van inspanning honger krijgt, snappen ze in Zuid-Koreaans hikersland. Sterker nog, niemand begrijpt het zo goed als de inwoners van dit bergachtige gebied. Geen saaie boterham met worst in de regenboog rugzak, maar een waar feestmaal. Mét bijpassende drankvoorraad. Laat dát nou precies zijn waar je mij midden in de nacht voor wakker kunt maken.

SO(DE)JU

De momenten waarop ik mij het meest geaccepteerd voelde tijdens het hiken in Zuid-Korea, waren die waarop ik een groen flesje Soju uit mijn tas toverde. Niks anders dan trotsheid straalde uit de ogen van mijn lokale eetgenoten. Een Zuid-Koreaanse – of inmiddels ‘Annika in Zuid-Korea’ – hike backpack is namelijk niet compleet zonder een flesje Makgeolli of Soju. Vooral het eerste is de typische drank die genuttigd wordt tijdens het hiken in Zuid-Korea. Het is een witte licht sprankelende rijstwijn. Persoonlijk kies ik de doorzichtige Soju altijd boven Makgeolli, maar gelukkig zijn de Zuid-Koreanen niet de moeilijkste. En als je dan die slok neemt als beloning van de lange klim, voelt het als een extra moment van overwinning. Als de champagne die coureurs over elkaar heen spuiten op het podium na winst. Als de vlag die werd gepland op de maan. Als een.. tja… Soju na een inspannende hike.

SAMEN ZULLEN WE ALLES DELEN

Voor degenen die de stoute (wandel)schoenen aantrekken en bovenstaande voorraad niet in de backpack hebben zitten: geen vrees! De Zuid-Koreanen delen hun versnaperingen maar al te graag met jou als reiziger. De heerlijk klinkende begroetingen “annyeong” (안녕) of “annyeonghaseyo” (안녕하세요) worden tijdens je bijkom-momenten dan ook vaak vergezeld van een aangeboden shotje. Laat het nou ook nog eens onbeleefd zijn in Zuid-Korea om een drankje van een oudere af te slaan.  Aanpakken dus die ha… slok. Alleen al de glimlachen op de gezichten van je lokale medehikers is het waard.

ALL YOU CAN (M)EAT

De gulheid beperkt zich niet tot de drankvoorraad. Ook de rest van de picknick rugzak wordt graag met je gedeeld. En zo ontdek je nóg meer van deze toch al overheerlijke keuken tijdens het hiken in Zuid-Korea. Hoogtepunt voor ons was de Jeju pork die we tijdens een klim op Jeju Island – hea hea, verrassend – uitgedeeld kregen.

En ja, zo kan het ook wel eens mis gaan tijdens het hiken in Zuid-Korea. Dan sta je daar bovenop een berg met een toch al uitgedroogde keel met een stuk gedroogde vis die door enthousiasme en beleefdheid door je strot is geduwd. Maar in de meeste gevallen smaakt het heerlijk. Dan heb je niet alleen een heerlijk nieuw gerecht geprobeerd, ook heb je deel uitgemaakt van deze prachtige cultuur.  En met dat risico stop ik ook volgende keer gewoon weer dat niet te herleiden stukje eten in mijn mond. Vol goede moed en dankbaar dat ik mag proeven van hun cultuur.